18 yıl sonra konuştu: Felçli hastaya yapay zeka dayanaklı beyin implantı yapıldı
Kanada’nın Saskatchewan bölgesinde öğretmenlik yapan Johnson, 2005 yılında geçirdiği felç sonrası “kilitli kalma sendromu” ismi verilen ve kişinin şuuru açık olmasına karşın konuşamayıp, hareket edemediği az bir hastalıkla ömrünü sürdürüyordu.
Bu uzun mühlet boyunca yalnızca göz hareketlerini takip eden bir sistemle, dakikada 14 söz yazarak bağlantı kurabilen Johnson’a yapay zeka dayanaklı bir beyin implantı takıldı. Artık bu implant sayesinde neredeyse gerçek vakitli konuşabiliyor.
Kaliforniya Üniversitesi Berkeley ve San Francisco’daki araştırmacılar tarafından yürütülen klinik denemede, beynin konuşma üretiminden sorumlu bölgesine yerleştirilen implant, hasta konuşmaya çalıştığında oluşan sinyalleri algılıyor. Bu sinyaller, bağlı bir bilgisayara iletilerek yapay zekâ tarafından metne, sese yahut mimiklere dönüştürülüyor. Birinci başta 8 saniyelik bir gecikme ile çalışan sistem, 2025’te yapılan güncelleme ile birlikte sadece 1 saniyede karşılık verebilecek hâle getirildi.
Araştırmacılar, Johnson’ın tecrübesini daha ferdî kılmak için 2004’teki düğün konuşmasından alınan ses kayıtlarını kullanarak kendi sesini yine yarattı. Ayrıyeten seçtiği dijital avatar, yüz tabirlerini de taklit edebiliyor. Gelecekte kablosuz implantlar ve fotogerçekçi avatarlar ile bu teknolojinin günlük kullanıma girmesi hedefleniyor. Bu sebeple Johnson’un geçirdiği süreç ve işleyiş epeyce kıymetli olarak görülüyor.
Johnson, deneyin hayatını değiştirdiğini belirterek, “Hastaların beni görüp hayatlarının bitmediğini anlamalarını istiyorum,” dedi. Bu ilerleme, felç, ALS yahut travma nedeniyle konuşma yetisini kaybeden birçok kişi için umut ışığı olabilir.
