11 yıl sonra Türk Başkonsolosluğu tekrar faaliyete geçiyor! Türkiye Bingazi’ye dönüyor
AYDIN HASAN/ANKARA- Türkiye, Libya’daki iç savaş nedeniyle 14 Haziran 2014’te Bingazi Başkonsolosluğunun, 25 Temmuz 2014 tarihinde de Trablus Büyükelçiliğinin faaliyetlerini süreksiz olarak durdurmuştu. Trablus Büyükelçiliği Ocak 2017’de faaliyetlerine tekrar başladı. Hafter idaresinin bölgesinde olan Bingazi’de ise, Türkiye’nin diplomatik misyonunun yine tam kapasite ile faaliyete başlaması için son günlerde temaslar ağırlaştı.
Libya’da yayınlanan Al Wasat’ın haberine nazaran; birebir vakitte Hafter’in oğlu olan Kara Kuvvetleri Kumandanı Tümgeneral Saddam Halife Hafter, Başkonsolos Serkan Karamanlıoğlu ile görüştü. Görüşme; Bingazi kentinin er-Racma bölgesindeki genel komutanlık karargâhında yapıldı. Toplantıya Genel Komutanlık Genel Sekreteri Tümgeneral Hayri Temimi de katıldı. Görüşmenin ana gündem hususunu Bingazi’deki Türk Başkonsolusluğu’nun tam etkin olarak tekrar faaliyete başlaması oluşturdu. Türkiye, Kasım 2024’te Bingazi Başkonsolosluğunu yine faaliyete alınmasına karar vermişti. Başkonsolosluğun hizmete alınması; Libya’nın doğusunda konsolosluk hizmetlerinin verilmesinin yanı sıra Türkiye’nin diplomatik olarak bu bölgede temsili açısından da ehemmiyet taşıyor.
Anlaşma onay bekliyor
Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ortasında 2019 yılında imzalanan ve BM sisteminde kayıt altına alınan deniz yetki muahedesinin Halife Hafter’in denetimindeki idare tarafından da benimsenmesi tarafında kısa mühlet evvel kıymetli bir adım atılmıştı. Libya Temsilciler Meclisi, muahedeyi onaylamak üzere bir komite kurulduğunu duyurmuştu. Mutabakatın Temsilciler Meclisi tarafından onaylanması durumunda BM tarafından 30 Eylül 2022’de tescil edilen mutabakatla ilgili huhuki tartışma da sona erecek. Uzmanlar, Türkiye’nin bölgedeki rolünü ve Libya’daki gelişmeleri Milliyet’e kıymetlendirdi.
Türkiye’ye güvenen kazanıyor
ANKASAM Lideri Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol: Libya bazlı son gelişme bir kere daha Türkiye’nin güvenlik sağlayıcı, sağlam bir aktör olduğunu bir defa daha teyit etmiştir. Önümüzdeki süreçte Türkiye ve Libya yalnızca Doğu Akdeniz bağlamında değil, Kuzey ve Güney Afrika ekseninde yeni bölgesel jeopolitik yapılanmada daha güçlü bir formda yer alacaklardır. Başta Yunanistan ve İsrail olmak üzere birtakım aktörler gelişmeleri bu perspektiften okumakta ve bundan önemli manada rahatsızlık duymaktadırlar. O yüzden, burada en rasyonel tavır ve reaksiyon, başta Libya ve Türkiye olmak üzere, bölge ülkeleri ile işbirliğini merkeze alan bir siyaset izlemekten geçmekte. Bugüne kadar da görüldüğü üzere, Türkiye’ye güvenen ve birlikte hareket edenler kazanmaktadır.
MEB mutabakatı onaylanacak
Hasan Kalyoncu Üni.Öğretim Üyesi ve SETA Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Murat Aslan: Hafter, Türkiye’yle yakınlaşmak istiyor. Bunun bir nedeni siyasi; seçimlerin olmasını ve seçimlere katılmak istiyor. Türkiye’nin takviyesini de değerli görüyor. Libya’da Türkiye’ye karşı sempati var. Bir öbür husus Halit Nişri ile Akile Salih görüşme yaptı. Seçimlerin yapılmasını istiyorlar. Türkiye’nin takviyesini arıyorlar. Deniz yetki alanı ile ilgili Münhasır Ekonomik Bölge mutabakatını, Temsilciler Meclisi’nde gündeme sokacaklar. Yunanlılar, buna çok reaksiyon gösterdi. İki savaş gemisini gönderdiler. Bence bu deniz yetki, MEB muahedesi büyük bir ihtimalle yasalaşacak. Türkiye ile münasebetlerin normalleşilmesini istiyor. Mısır, Türkiye ile Hafter’in yakınlaşmasını istemiyor. MEB mutabakatı onaylanırsa reaksiyon göstereceğini ilan etti. Bölgede değişen istikrarlar var, istenen siyasi seçimler var. Türkiye’nin gücü bölgede arttı. Bu nedenle Türkiye’ye daha yakın görünme niyeti isteği öne çıkıyor.
4 Nisan ziyareti
Türkiye’nin 2020 yılında darbe teşebbüsünü önlediği Libya Ulusal Ordusu’nu kontrolü altında tutan Halife Hafter’in oğlu Saddam Halife Hafter, 4 Nisan’da Kara Kuvvetleri Kumandanı Orgeneral Selçuk bayraktaroğlu’nu ziyaret etmiş, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler tarafından da kabul edilmişti.
Donanma varlık gösteriyor
Türkiye, bölgedeki gücünü insani diplomasinin yanı sıra donanması ile de kuruyor. Türk Deniz Vazife Kümesi; 2020’deki Barış Fırtınası operasyonundan sonra Akdeniz’de Libya açıklarında keşif, gözetleme ve varlık gösterme misyonunu kesintisiz olarak icra ediyor.
